Martini kokteyli

Uzunca bir süredir Amerika'da yaşadığım için Türkiye'deki kokteyl kültürü hakkında çok bilgili değilim. Ama Amerika'da 5-8 sene kadar önce ortaya çıkmış, son zamanlarda önemi azalmış olsa da bir hala çoğu bar menüsünü etkisi altında tutan bir trend var: bütün kokteyllere içinde "martini" sözcüğü geçen isimler vermek. Martini adında bir kokteyl zaten varken, başka kokteyllerin iyi bilinen kendi adları da varken böyle bir işe neden kalkıdığını anlamak çok zor değil.

Konuda uzman olmasam da ortalama bar müşterisi hakkında birkaç şey söylebilirim sanırım. Çoğu kişi ya bira içiyor, ya da gençliğinde öğrendiği bir-iki basit kokteylden birini. Bu içecekler müşterileri çok heyecanlandırmıyor ve bara da çok fazla para kazandırmıyor. Satışları ve kar marjini arttırmak isteyen bir bar bir kokteyl menüsü oluşturup bunu müşterilerin rahatça görebileceği şekilde sergilediği zaman içilen içki çeşitlerinin artması için fırsat çıkmış oluyor. Ama klasik kokteyllerden oluşan bir menü yine kokteyller hakkında çok bilgi sahibi olmayan müşterileri çekmiyor. Onun yerine daha yeni kokteyllerden oluşan bir menü, ki belki barın kendi icat ettiği kokteyllerden oluşur, müşteride pozitif çağrışımlar yapan isimlerle sunulduğu zaman ilgi çok artıyor. İşte martini sözcüğü de burada devreye giriyor. Kokteyl deyince akla gelen üç-beş sözcükten biri olan martini aynı zamanda James Bond'la ilişkili olduğu için iyi bir imaja sahip.

Laf biraz uzadı ama sanırım bir sürü kokteylin yanlış yere martini adıyla anıldığını ve bunun sebebini ortaya koyduk. Madem öyle, martininin ne olduğunu da doğru dürüst anlatmakta yarar var. Yaratıcısı ve orjinal tarifi hakkında çok tartışma olsa da bugün martini cin ve sek vermut (beyaz vermut, ya da fransız vermutu) ile yapılan bir kokteyldir. Cinin vermuta oranı ikiye bir ile ona bir arasında değişebilir. Bazıları ona birden daha az vermut kullansa da (ve bazen ne kadar az vermut kullandığı konusunda övünse de) bu şekilde yapılan içkiye martini demek doğru olmaz. Martini, bütün kokteyller gibi, içeriklerinin tadlarının dengesi üzerine kurulmuştur ve denge tutturulmazsa bir şeye benzemez. Bu denge işini bozan başka bir unsur da vodkadır. Cinin tadini sevmeyenler martinide cin yerine votka kullanılmasını ister. Elbette bu bir zevk meselesidir ve yüksek alkollü vermut içmek isteyenlerin işine karışmamak gerekir ama bu içkiye martini demek de yanlıştır. Doğrusu "vodka martini"dir.

Martini ismiyle ilgili başka bir sorun da sadece Amerika dışına çıkınca ortaya çıkar. Özellikle Avrupa'da "Martini & Rossi" marka vermut kısaca martini adıyla biliniyor. Kokteyl kültürü yaygınlaştıkça martini kokteyli ismarlandığında yerine sek vermut gelme ihtimali azalsa da gittiğiniz bara bağlı olarak dikkatlı olmakta yarar var. Sadece martini demektense martini kokteyli diyerek bir karışıklığı önleyebilirsiniz.